Een crisis brengt de ware aard van mensen naar boven: de een toont zich onder druk een doorbijter, de ander laat zijn hoofd gelaten hangen. Ondernemers zijn doorgaans van het type: doorbijten en kansen zien. Maar ook daarin onderscheiden zich grofweg twee soorten.
De ondernemers met marktmacht, gebruiken die macht veelal om hun leveranciers uit te knijpen. Albert Heijn en Jumbo toonden dat gedrag onlangs door hun leveranciers eenzijdig te korten op hun betalingen. Niet zo chique, en ook niet zo bevorderlijk voor de relaties trouwens. Om dat te repareren, stuurde Albert Heijn vervolgens een mierzoet persbericht de wereld in over een zoektocht naar verduurzaming in samenwerking met hun leveranciers. Schijnheiliger wordt het niet, zeker niet nu Albert Heijn ook al in conflict is met de vakbonden over de behandeling van haar eigen personeel.
Het kan ook anders. Daadwerkelijk Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen door innovatief te zijn en juist te investeren in je relaties. Omdat de crisis iedereen raakt en omdat je er van uitgaat dat je elkaar allemaal vroeg of laat weer nodig hebt. Opvallend is dat juist de kleinere ondernemers hierin uitblinken. Zo is reclamebureau Buutvrij veertig dagen gaan vasten om de crisis te bestrijden. Veertig dagen lang werken zij kosteloos voor iedereen die zich meldt. Vanuit de visie van Albert Heijn ondenkbaar en absoluut onverantwoord, maar vanuit daadwerkelijk maatschappelijk ondernemend perspectief juist heel slim en daadwerkelijk waarde toevoegend. Buutvrij wordt overspoeld met nieuwe klanten, terwijl Albert Heijn koortsachtig zoekt naar behoud van klanten als de schappen straks leeg blijven omdat vriend en vijand is gaan staken.
De kans van een crisis ligt besloten in je vermogen om creatief en duurzaam te blijven opereren. Wie blijft hangen in de angst om op korte termijn verlies te maken, zal merken dat de kramp waarin hij zich beweegt, uiteindelijk als een boemerang terugkomt. Nog even en de vijanden die Albert Heijn om zich heen verzamelt, roepen op tot een algehele boycot. Of Youp van t Hek bemoeit zich met de kwestie; wat dat met de jaaromzetten doet is inmiddels algemeen bekend.
Misschien moet marktgigant Albert Heijn zich eens melden bij dat hele kleine bureau Buutvrij. Ze kunnen daar belangrijke lessen leren, die het weggeven van gratis mini’s die altijd nét te vroeg op zijn zodat de moeders van al die ontroostbare kinderen voortaan nog meer uitgeven aan boodschappen, ver overstijgen. Uitknijpen is niet eens nodig: de ondernemers van dat kleine bureau snappen namelijk niet alleen wat duurzame crisisbestrijding is, ze maken zichzelf ook ongevoelig voor de traditionele machtsverhoudingen. Daarin toont zich niet alleen hun ondernemerschap, maar vooral hun maatschappelijke betrokkenheid. Ik moet het Albert Heijn nog zien doen: echte boodschappen weggeven om de crisis te bestrijden en klanten te binden.
Gepubliceerd in het Financieele Dagblad, 20 maart 2013
Je las een blog van Ireen Boon | Trias Politica Advies B.V.
Meer van dit soort blogs lezen? Meld je hieronder aan voor inspirerende artikelen.
